Zrodzony z fantastyki

 
Fingal
Częsty bywalec
Częsty bywalec
Posty: 182
Rejestracja: pt maja 27, 2005 1:24 pm

Torc i cosik jeszcze

ndz wrz 11, 2005 3:35 pm

Ostatnio spotkałem się z nieciekawą sprawą, mianowicie kolejnym przykładem tragicznego pronounsyjejszyn wyrazów obco brzmiących w erpegach. Mianowicie chodzi o tę tytułową ozdobę, świadczącą o statusie. Zapisuje się ją na dwa sposoby: torc albo torques. A czyta po prostu "tork", a nie, jak niektórzy wymawiają - "torkes"...przecież "torkesy" brzmi prawie jak "Tegesy" (co z kolei kojarzy się z chrupkami sprzedawanymi w Polsce tak 10 lat temu).
Może z mojej strony takie wytykanie to czepialstwo, ale ja naprawdę nie mogę już wytrzymać tych byków w wyrazach obcojęzycznych. Choćby taki wraith - upiór. Czemu nie można mówić "upiór"? Musi być "wrejf", choć brzmi to głupio.
Takie wytykactwo jest jednak potrzebne, gdyż często spotykam się z tym, że dopóki nie powiem czegoś z bykiem, to nikt nie wie, o co mi chodzi - mówię: "Jak chcesz być liczem, to musisz mieć takie coś jak filakteria" "Co?" "Filakteria" "A, masz na myśli filkanterium!" (?!?), podobne rozmówki polsko-polskie miałem przy okazji torca.

A teraz dość ględzenia - czas na coś praktycznego. Czyli niewielką pomoc przy wymowie gaelickiej, co przydaje się w "Poza czasem":

a - zwyczajne a, jednak z akcentem często przechodzi w dźwięk podobny do "e", najbliższy samogłosce w angielskim wyrazie "lane"
e - jak w polskim
i - również jak w polskim
o - też
u - przeważnie jak u w polskim
ai - bez akcentów czyta się jak "oi", choć w niektórych regionach Irlandii zostaje "ai"; z akcentem nad "a", czyta się jak długie "a", zaś z akcentem nad "i" czyta się jak długie "i"
oi - czyta się jak "i"
ei - czyta się "ej", choć również w dużym stopniu zależy to od regionu
io - ponownie zabawa, czyli akcent nad "i" daje długie "i", bez akcentu czyta się tak, jak widać
ia - jak widać
iu - zawsze jak "i"
ui - jak widać
uai - czyta się jak "uuui"
ea - długie "a"
ae - jak "e"
aoi - z tym mam problem, ale chyba czyta się "ai", gdyż często spotykałem się z imieniem Aoife wymawianym "Aife"

czas na spółgłoski:
b - normalnie
c - jak "k"
d - normalnie, choć przy samogłoskach wąskich ("i" "e") czyta się jak "dż" - np. deargh, "czerwony" czyta się "dżar"
f - normalnie
g - również
h - gardłowe, twarde h, jak w angielskim "hauling"
l - jest to "l" przechodzące lekko w "ł", po prostu należy przystawić czubek języka do zębów i wymówić "l" z lekkim wydechem
m - normalnie
n - normalnie
p - normalnie
r - zwykłe, choć wyraźne r
s - zwyczajnie, choć przy wąskich samogłoskach jak "sz", np. w znanej irlandzkiej partii Sinn Fein (czyt. szin fein)
t - ponownie normalnie, choć przy wąskich jak "cz" np. wyraz "teidhir" czytany "czeir"
bh - w wielu odmienianych wyrazach powstaje ze zwykłego "b". Przy szerokich samogłoskach czyta się jak podobnie jak angielskie W np. w nazwie Dobhar, z której wychodzi "douar", czy wręcz "dour", choć przy wąskich czyta się jak nasze "w", np. w Ceibhin (czyt. Kejwin), czyli gaelickiej wersji Kevin
ch - czyta się jak "ch" w Loch Ness
dh - po wąskiej samogłosce czyta się jak "jii", w innych przypadkach jak "h"
fh - jest nieme
gh - to samo co "dh"
mh - jak "bh"
th - jak "h"

Uwaga: th, dh, gh są nieme na końcach wyrazów.
czasem się pojawia takie dziwne coś jak np. gc, bhf, oraz inne zestawienia na początku wyrazów. Jest to "eclypsis", czyli forma, polegająca na zaćmieniu spółgłoski przez inną, dodaną na początku. Wymawia się tylko zaćmiewającą, np. wyraz caislean - zamek (czytaj "kaszlan" :P:P) i forma "i gcaislean" - w zamku (czytaj "i gaszlan")

To chyba wszystko, jeżeli komuś to pomogło, to fajnie, jak nie - szkoda.
 
Awatar użytkownika
Wojewoda
Zespolony z forum
Zespolony z forum
Posty: 902
Rejestracja: wt paź 28, 2003 9:21 pm

ndz wrz 11, 2005 3:52 pm

Lol, kawał dobrej roboty :) Nie chciałbyś tego przerobić na artykuł i dać nam do opublikowania na www.pozaczasem.polter.pl?
 
Fingal
Częsty bywalec
Częsty bywalec
Posty: 182
Rejestracja: pt maja 27, 2005 1:24 pm

pn wrz 12, 2005 3:35 pm

Mogę zrobić artykuł, ale równie dobrze, jeżeli wolisz, można fragment o wymowie wyciąć stąd i wkleić na stronę (bo reszta mojego posta to takie bulbotanie, które już i tak nie będzie potrzebne, gdy gracze się nauczą wymowy:P)
 
Hajdamaka

pn wrz 12, 2005 4:49 pm

Ja bylem pewny ze wymawia sie to "torkwes"...
 
Awatar użytkownika
Ellentir
Użytkownik zaawansowany
Użytkownik zaawansowany
Posty: 89
Rejestracja: ndz lis 02, 2003 11:57 pm

wt wrz 13, 2005 7:33 am

Nie mam w tej chwili czasu dokładnie sprawdzić (może wieczorem) ale mam wrażenie, że do wyjaśnień wdarł się niewielki błąd (nie umniejszając pracy Fingala).

Najpierw słowo wyjaśnienia dla niezorientowanych: torques nie jest słowem pochodzenia celtyckiego a słowem łacińskim. To oczywiście w ogóle podważa jego wiarygodność w Poza Czasem (gdzie Rzymu ni widu ni słychu), jednak z racji popularności tej nazwy na nią właśnie się zdecydowaliśmy.

A teraz odnośnie "torka", "torkwesa", itp.: Może się mylę, ale chyba mylisz dwa słowa Fingal (znaczące to samo zresztą). Masz angielskie "torque" (ew. rzadziej używane "torc"), które faktycznie wymawiasz "tork", to słowo wyowdzi się od łacińskiego "torques", które z kolei wymawiasz "torkwes". I tyle. :-)
 
Fingal
Częsty bywalec
Częsty bywalec
Posty: 182
Rejestracja: pt maja 27, 2005 1:24 pm

sob wrz 17, 2005 9:50 am

Ano właśnie - po ŁACINIE "torkwes" jest poprawny, ale ze względu na dwie sprawy używanie tej formy jest złe. Po pierwsze, skoro Tir na Danu jest odizolowane, to skąd u nich ta wymowa? (a wyraz najprawdopodobniej wywodzi się z któregoś martwego języka celtyckiego, a Rzymianie jedynie mieli odpowiednik)
Po drugie, jeżeli już założymy że gram,y po mojemu i reszta świata nieobca jest gaelom, to mimo wszystko raczej powinni wymawiać "torc", jako że w większości języków pochodzenia celtyckiego "w" wymawiane po polsku powstaje w szczególny sposób. Niemniej dziękuję za uzupełnienie, gdyż faktycznie nie pomyślałem o, studiowanej zresztą przeze mnie, łacinie.

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 0 gości