zegaworzyliśmy kiedyś sporo czasu na ten temat- osobiście twierdzę iż zacofanie Starego Świata jest po prostu błędem autorów gry. Niemożliwym jest taki zastój technologiczny przez 2500 lat.
Jest jak najbardziej możliwy... Nasza edukacja powiela pewien (błędny) schemat myślowy, przekonując, że postęp zaczyna się w punkcie A i dąży cały czas, po linii prostej do punktu Z.
Jest to naturalnie nieprawdą... Spójrzmy na takie Chiny na przykład - w X wieku osiągnęły swój szczyt, by potem, przez prawie 900 lat nie posuwać się do przodu. Zresztą - spójrzmy na większość kultur pozaeuropejskich. Wszystkie zaczynały na tym samym, plemienno - rodowym poziomie rozwoju... I większość na takim została. Nawet te, które rozwijały się lepiej zatrzykmały się na poziomie jakiegoś późnego średniowiecza.
Rozwój technologiczny jest zależny od wielu czynników, głównie kulturowych. W wypadku Warhammera widze cały szereg zjawisk, jakie mogłyby go spowalniać:
- Duży hermetyzm wiedzy. Przedcywilizacją ludzką w Warhammerze istniały lepiej rozwinięte kultury, od których ludzie nauczyli się wszystkiego. Dziś nikt nie ma takiej potęgi, jaką dysponowały krasnoludy i elfy... Może to tłumić kreatywność (tak, jak tłumiąco baroku działała scholastyka i filozofia antyczna), bo po co wymyślać nowe rzeczy, skoro wszystko, co wartościowe wymyślili już starożytni?
- Duży konserwatyzm wiedzy. W Warhammerze działa Chaos. Każde nowe , a zwłaszcza niezrozumiałe zjawisko może być nim skażone. W naszym świecie, gdy pojawiały się nowe wynalazki ludzie bali się, że są one dziełem diabła. W świecie, po którym latają takie rogate jegomoście z siekierami (dla niezorientowanych - tak wygląda cielesna forma demonów Khorna) strach może być dużo większy.
- Powszechność myślenia magicznego (opartego na empirycznych faktach): w świecie Warhammera działa magia. Zapewne dla wielu mieszkańców oznacza to, że jeśli do zrobienia czegoś nie wystarczy para rąk należy zawołać maga...
Może to prowadzić do dwóch efektów:
a) Jeśli czegoś nie da się zrobić ręcznie, to należy użyć magii. Nie mniej jednak magia jest ZUAAAA!!! Ergo = nie należy nawet próbować, bo zostanie się skażonym Chaosem.
b) Jeśli czegoś nie da się zrobić ręcznie, to należy użyć magii. Jeśli mag rozłoży ręce / nie mamy maga na podorędziu oznacza to, że praca jest niewykonalna.
- Brak opisu matematycznego. Mimo, że pomysł wydaje się prozaiczny, to jednak do czasu Galileusza nie próbowano opisywać matematycznie świata (a tym bardziej porównywać tych opisów i zastanawiać się dlaczego). Kamień jest ciężki od pióra, to wszyscy wiedzieli i nikt nad tym nie deliberował. Zresztą - na wczesnych etapach rozwoju to wystarczało... Powyżej pewnej granicy jednak dalszy rozwój rzemiosła wymagał po prostu systematycznej wiedzy i matematycznego opisu...